Ik hoor dat best vaak. Zowel van werkgevers als van werknemers, van mannen zowel als vrouwen. Een ‘rem’ die ze tegenhoudt, een ‘muurtje’ om achter te verbergen, ‘omstandigheden’ die nooit perfect zijn of ‘ja-maars’ omdat er altijd redenen zijn om het niet te doen.
Heel vaak ligt er een laagje onder wat te maken heeft met veiligheid, met vertrouwen. Ergens ‘wringt’ er iets wat niet wordt uitgesproken en daardoor gaan ze ‘gewoon’ door met NIET doen. Ik zou willen roepen: STOP-IT!
De Amerikaanse stand-up comedian en acteur Bob Newhart maakte er al eens een komische scene over. Maar dat terzijde.
NIET DOEN: je komt er bijna nooit iets verder mee.
Het ‘probleem’ wordt alleen maar erger. “Jij hebt mooi kletsen” hoor ik je al denken. Ja dat klopt! Want ik herken dit maar al te goed, maar ik weet ook hoe je het op kunt lossen. Simpel? Niet meteen. Te doen? Jazeker, als je dat wilt. Het enige wat er eigenlijk voor nodig is zijn de volgende aspecten: veiligheid, vertrouwen, verbinding, eerlijkheid, openheid, gevoel, lef, en rust. Dat zul je misschien denken “ja ja, maar dat is nogal wat”.
Dat zou wel eens mee kunnen vallen. OOk al zijn het er 8. In basis heb je die namelijk allemaal bij je geboorte. Bedenk eens waar je een van die factoren in je leven verloren bent? Ergens ‘onderweg’ is er een reden geweest om het anders te gaan doen. Je had bescherming nodig, geslotenheid, afstand, pauze-stand. Wat het ook moge zijn; als je vooruit wilt komen ligt de actie bij jou. En ik kan je daar bij helpen. Ik kan je leren er mee aan de slag te gaan. Ik kan je op dat pad begeleiden tot je het weer alleen kunt.
Op welke van deze thema’s sla jij aan?
En waarom is dat? Om jouw kwaliteiten? Persoonlijke ontwikkelingen of eigenschappen? Vooruitgang of stagnatie? Leerdoelen of kennistoepassing? Loslaten - of juist vastpakken?
Teveel vragen om te beantwoorden. Het is een kwestie van een thema oppakken en er mee aan de slag gaan tot je het beheerst. Alsof je leert lopen, fietsen of autorijden. Dat lukt je? Oké, dan is het tijd voor die andere ‘problemen’.
Ik laat ze heel kort allemaal de revue passeren:
VEILIGHEID
Misschien wel de meest primaire behoefte die we allemaal hebben. Ons primaire brein is daar op gericht. Bedenk maar eens wat er met je gebeurt als je in een noodsituatie terecht komt. Je handelt meteen primair door te vechten, vluchten of te verstarren. Secundair gaat het over keuzes kunnen maken om geen ‘gevaar’ te lopen. Het ‘geborgen’ kunnen zijn. Alleen of met anderen. Dat aspect lukt alleen als er voldoende vertrouwen is. Vertrouwen in jezelf en je naasten.
VERTROUWEN
Je groeit op met de mensen die voor je zorgen, waarop jij ‘vertrouwd’. Omdat je dat van nature oppakt, tot het een keer fout gaat. Tot je gaat bedenken dat iets niet kan, mag of hoort. Volgens jouw persoonlijke waarden die je in je jongere jaren ook ontwikkeld. Vertrouwen staat in direct contact met DOEN. “Het komt te voet en gaat te paard” zei mijn opa altijd. Inderdaad, je bouwt het langzaam op en het kan erg snel verdwijnen. Herstellen is meestal nog moeilijker dan de eerste opbouw ervan. Vertrouwen is een gift van en aan anderen, mede afhankelijk van de wijze en mate van verbinding.
VERBINDING
Verbondenheid tussen mensen zal afhankelijk zijn van de manier waarop de verbinding is gerealiseerd. Ben je familie dan is die ontstaan zonder dat je daarin zelf een keuze had. In andere gevallen zul je die in grote of mindere mate zelf zijn aangegaan. Een familieband is (systemisch gezien) niet te verbreken, andere banden wel. Hoe we de dagelijkse verbinding, connectie, communicatie uitvoeren hebben we zelf in de hand. Je kunt van sommige situaties misschien denken dat je daar niets op in te brengen hebt, maar feitelijk kun je dat wel. Je weet alleen misschien nog niet altijd hoe. Eerlijkheid naar jezelf en anderen speelt daarin een rol.
EERLIJKHEID
Een mooie kernwaarde die je in je opvoeding meekrijgt. De begrenzing van die waarde is daarin het lastigste aspect. Eerlijkheid betekent dat er in alles wat er gebeurt maar één ‘verhaal’ is: datgene zoals het is of gaat. Ons registratievermogen is daarin en beperking. We zijn niet in staat om ‘alles’ objectief te bewaren. Maar zonder basale eerlijkheid kun je met niemand samenleven of samenwerken. Dat is op voorhand gedoemd te mislukken. De vraag komt dan altijd ‘hoe eerlijk’ je tegen een ander wilt zijn. Eerlijkheid kent blijkbaar gradaties. En dan komen ‘belangen’ om de hoek kijken. Wat ‘bereik’ je er mee? Op dat moment wordt eerlijkheid in de verdrukking gebracht. Macht, geld en tijd zijn grote vijanden van eerlijkheid. Lastige keuze? Denk terug aan je veiligheid.
OPENHEID
Eigenlijk bijna als vanzelf gekoppeld aan eerlijkheid terwijl het niet hetzelfde is. Openheid is de mate waarin je informatie wilt delen met anderen. En die informatie kan over van alles gaan. Van financiële tot persoonlijke info of van wetenschap tot gevoel. Houden van openheid betekent nog niet dat je alles met iedereen wilt delen. De juiste gradatie op de juiste plek is de grootste kunst. Daar komt ons brein ook weer om de hoek. En ons geweten. Want weten dat iets is wil niet altijd zeggen dat je er over wilt delen. Ook daar komt veiligheid weer om de hoek. Vaak is het ook een kwestie van ‘gevoel’.
GEVOEL
Voor veel mensen een lastig te omschrijven fenomeen. Op gevoel en intuïtie durven werken is waarschijnlijk je sterkste ‘keuze-bepaler’ en toch laten we dat graag aan onze ratio over. Weet dat ons neurologisch systeem (wetenschappelijk onderbouwd) 3 breinen kent. Het ‘eerste’ breien, het hoofdbrein, zal iedereen ‘kennen’. Het tweede brein is je hartbrein: je gevoel. Biologisch gezien een snellere beslisser dan je hoofdbrein. En in je ontwikkeling was het er ook eerder. In de ontwikkeling van baby naar volwassene ‘leren’ we helaas veelal om op andere dingen te vertrouwen dan op je gevoel. Dat mogen we best weer wat af-leren!
LEF
Dan komen we eigenlijk meteen op het derde neurologische brein: het buikbrein. Dat brein staat voor lef. En lef wordt sterk beïnvloed door angst, de belangrijkste negatieve emotie. Een klein kind denk niet na (lijkt het), dat kent geen angst, dat DOET gewoon. Wij als ouders springen dan meteen in de bres, want ‘weet je wat er allemaal kan gebeuren”. Ja, dan gaan we het lef beperken! Ongevallen voorkomen is namelijk iets anders dan ontwikkeling stimu-leren. Belangen, onheil, gevolgen komen ‘mee-spelen’ hier. Maar eigenlijk is dat derde brein prima in staat om zelf te acteren.
RUST
Als je dit allemaal weet zul je je misschien afvragen “ja maar, hoe dan”. Dat is precies het punt waarin ik aan kan haken en je kan begeleiden op je pad. Je hebt blijkbaar behoefte aan rust. Die heb ik blijkbaar van nature en breng ik over. Ik heb het imago van lay-back blijkbaar altijd bij me (dankjewel aan degene die dat ooit eens van me heeft gevonden zodat ik het zelf ook ben gaan zien). Rust is van belang om de juiste keuzes te maken en ze te bestendigen. Zeker in de huidige gejaagde maatschappij waarin ‘korte lontjes’ en ‘haast’ gepromoveerd lijken te zijn tot wat we ‘normaal’ vinden. Maar dat is natuurlijk NIET ZO! Rust is de basis van leven. Het tegenovergestelde is on-rust. Daar hebben veel mensen last van terwijl we daar niet voor geschapen zijn.
Dus: relax. Gun jezelf rust, neem rust, kom tot rust. En ontdek jezelf weer. Er zit ongetwijfeld heel veel moois in wat je – misschien wel jarenlang – hebt verstopt. Laat maar zien!
Weet dat al die breinen samen je echt wel helpen al het nodig is.
Tijd voor koffie-thee-water? Live of online? info@rootonde.nl